به گزارش روابط عمومی دفتر امام جمعه شهرستان زابل خطبه های نمازجمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ به امامت حجت الاسلام والمسلمین مجتبی عزیزی امام جمعه شهرستان زابل به شرح ذیل است:
خطبه اول:
حاج آقا عزیزی پس از توصیه و سفارش به رعایت تقوا و حدود الهی بیان نمودند: یکی از بلیه هایی که کم و بیش گرفتار آن می شویم این است که معصیت، گناه و یا خطایی مرتکب می شویم و بعد به جای حل و جبران آن دست به توجیه می زنیم.
در قرآن کریم سوره مبارکه قیامت وقتی که از قیامت سخن گفته می شود و عده ای سوال می کنند که روز قیامت چه زمانی است؟ می فرماید:”فَإِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ”وَخَسَفَ الْقَمَرُ””وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ” قیامت وقتی است که چشم ها از ترس از حدقه بیرون می آید. ماه تاریک می شود و بساط آسمان جمع می شود. “یَقُولُ الْإِنْسَانُ یَوْمَئِذٍ أَیْنَ الْمَفَرُّ” انسان سوال می کند که از این اوضاع به کجا فرار کنم؟ “کَلَّا لَا وَزَرَ” جایی نیست. “إِلَىٰ رَبِّکَ یَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ” تو به بارگاه و دادگاه الهی آمدی و چاره ای هم نداری و محل استقرار تو هم همین است.” یُنَبَّأُ الْإِنْسَانُ یَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ” انسان را به همه کارهایی که کرده است خبر می دهند. لیست و اطلاعات تمام کارها و اعمال او را می دهند. “بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَىٰ نَفْسِهِ بَصِیرَهٌ” این انسان بهتر از هر کسی می داند که چه کرده است و چه اعمالی انجام داده است. اما با وجود اینکه می دادند قرآن کریم می فرماید:” وَلَوْ أَلْقَىٰ مَعَاذِیرَهُ” با این وجود توجیه می کند یعنی به انسان گفته می شود جنابعالی فلان گناه را مرتکب شدی. می تواند بگوید خدایا قبول دارم ببخشید و طلب عفو کند اما به جای طلب عفو و بخشش توجیه می کند. گاهی توجیهاتی که انسان ها در باب گناهان شان می آورند از خود آن گناه بدتر است.
یک آدم محترمی بود امام صادق علیه السلام یک زمانی متوجه این آدم شد. آن شخص در حال عبور از بازار بود. وجود مقدس امام صادق علیه السلام هم با فاصله ای پشت سر او در حال عبور بود. آن شخص درب یک نانوایی رفت و همین که حواس نانوا پرت شد یواشکی دو عدد نان برداشت و در خورجین گذاشت. جلوتر رفت انار فروشی بود. یواشکی دو انار برداشت و در خورجین گذاشت. امام صادق علیه السلام می فرماید: این آدم محترمی است عجیب است که چنین کاری می کند. حضرت می فرماید: کنجکاو شدم که می خواهد چه کند؟ رفت جلوتر بنده خدا فقیری در حال گدایی بود. نان ها و انارها را درآورد و به فقیر داد. یعنی دو نان و دو انار دزدید و به فقیر داد. امام صادق علیه السلام به او فرمود: دیدم که دو نان برداشتی و پول ندادی. دو انار برداشتی و باز هم پول ندادی. از آنها طلب و حساب و کتابی داشتی؟ گفت: خیر فرمودند: پس چرا برداشتی؟ گفت: من حساب کردم. دو نان برداشتم دو گناه کردم. دو انار برداشتم و دو گناه کردم. روی هم چهار گناه کردم. اما این چهارتا را صدقه دادم و خدا می گوید که شما هر یک حسنه انجام دهید من ده برابر می دهم. من برده ام و سی و شش حسنه گیر آورده ام. امام صادق علیه السلام می فرماید: این آیه می فرماید:” إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ” خداوند عمل خیر را از آدم با تقوا قبول می کند. شما مال غصبی را می دزدی و صدقه می دهی؟ این در زندگی ما هم اتفاق می افتد. طرف گناه می کند و توجیه می کند. می گویند گران نفروش. می گوید: همه دارند گران می فروشند. اگر همه بخواهند آتش به خانه خویش ببرند شما هم باید آتش ببرید؟
ایام شهادت شهید مصطفی چمران است. شهید چمران مناجات های خوبی دارد و از مناجات های ایشان کتابی هم به چاپ رسیده است. ایشان می گوید: “خدایا آن گناهانی را از من ببخش که با هزاران دلیل عقلی توجیه شان کردم.” غیبت می کنم می گویم که حقش بود. تهمت می زنم می گویم داشت. فردای قیامت از ما دلیل می خواهند. توجیه فایده ای ندارد. روز قیامت روز سختی است و ساده نیست.خیلی ها در جامعه معصیت می کنند و معصیت را توجیه هم می کننم. یک گناه خود معصیت است و یک گناه آن توجیهی است که انجام می دهیم و این توجیه گاهی خطرناک تر از خود معصیت است.
خطبه دوم:
حاج آقا عزیزی پس از توصیه و سفارش به رعایت تقوا و حدود الهی بیان نمودند:
امروز زندگی سخت تر از گذشته شده و سفره مردم کوچکتر شده است. گذران زندگی دشواری هایی دارد که همه اطلاع داریم. این دشواری ها نه قابل انکار است و نه گاهی قابل توجیه است. البته بخشی از این دشواری معیشت برای همه دنیا است. امروز در تمام دنیا مسئله سختی معیشت همه مردم را گریبان گیر است. اینگونه نیست که زندگی ما سخت باشد و زندگی دیگران آسان باشد. در اروپا که مدعی همه آسایش و آرامش هستند یکی پس از دیگری کشورها به سمت کالابرگ و امثالهم می روند. کشورهایی که درآمدهای بسیار هنگفتی دارند. البته هر کشوری مزیت هایی دارد و مشکلاتی هم دارد که همه اینها باید با هم دیده شود. لذا قصدم ورود به این مسائل نیست و نگاهم نگاه دیگری است.
به هر حال زندگی ها سخت است و امروز توان تامین خانواده ممکن است برای همه راحت نباشد و بلکه برای بخش عظیمی از جامعه کاملا سخت باشد. حال که سفره ها کوچک شده و زندگی ها سخت شده است. البته دولت هم به دنبال این است که ساده کند. مردمی سازی یارانه ها تصمیم درست و اتفاق بزرگی است اما به نظر می آید که کامل نبود. دولت چهار قلم جنس را گران می کند اما وقتی در بازار می روید چهارصد قلم گران شده است و گاهی انسان احساس می کند که بازار رها است. در زمینه نظارت بر بازار دولت وظیفه ای دارد. نظامات اجرایی وظیفه ای دارند و وظیفه شان این است که دقیق بر تامین کالاهای اساسی و مایحتاج مردم نظارت کنند. و اینکه توزیع درست در بین مردم را کنترل و نظارت کنند.
ما در کشورمان کمبود نداریم اما توزیع ما غلط است. ممکن است در موارد مختلفی واقعا اجناسی وارد شود و بیاید اما بد توزیع شود. دولت و سیستم اجرایی تکلیف و وظیفه دارد و حقوق می گیرد بابت اینکه بر اینها نظارت کند. امروز روزی نیست که دوستان در اداره صمت و تعزیرات و امثالهم صبح بیایند اداره و کارت بزنند و بعداز ظهر هم کارتشان را بزنند و بروند. ساعاتی را که در اداره باشند عینا باید در بازار باشند. در بازار بچرخند و اجناس را ببینند و قیمت ها را کنترل و نظارت کنند. ننشینند تا مردم گزارشی بدهند. گزارش دادن مردم یکی از راه های رسیدگی به این مسئله است. راه بهترش این است که خودشان وارد میدان شوند.
اما ما مردم چه کنیم؟ ما همه نسبت به این قضیه وظیفه داریم. اینکه بنشینیم و ببینیم که مثلا چه زمانی اداره تعزیرات می آید فلان برخورد را می کند کار درست نمی شود. باید همه با هم باشیم. چرا؟ چون معیشت مردم دارد ضربه می خورد پس همه باید این مسئولیت را داشته باشیم. در منابع روایی بابی است به نام اهتمام به امور مسلمین که مرحوم کلینی رضوان الله علیه این را در کتاب کافی آورده است و روایاتی هم نقل کرده است. دو روایت را خدمت شما عرض می کنم:
وجود مقدس نبی مکرم اسلام حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند:” اَلْخَلْقُ عِیَالُ اَللَّهِ” مردم عیال خدا هستند. نان خور خدا هستند. سر سفره خدا هستند.” فَأَحَبُّ اَلْخَلْقِ إِلَى اَللَّهِ مَنْ نَفَعَ عِیَالَ اَللَّهِ” بهترین و محبوب ترین نزد خدا کسی است که به عیال خدا نفعی برساند. یک کسی روزه نمی گیرد. شرع به او می گوید برو اطعام کن. یک کسی صاحب اولاد می شود شرع می گوید برو عقیقه کن و به فقرا بده. عروسی می کند شرع می گوید که مناسب است که ولیمه ای مخصوصا به فقرا بدهید.
جریمه هایی که در فقه داریم نوعا جریمه هایی است که برای رفع فقر در جامعه است. چرا؟ دین می خواهد به ما این توجه را بدهد که اولین توجه شما به سفره عموم مردم باشد. پیغمبر می فرماید: :” اَلْخَلْقُ عِیَالُ اَللَّهِ” مردم عیال و نان خور خدا هستند. سر سفره خدا هستند. آن کسی محبوب تر است که نفع بیشتری به بندگان خدا داشته باشد. “وَ أَدْخَلَ عَلَى أَهْلِ بَیْتٍ سُرُوراً ” و شادی را وارد خانه مردم کند. همین که بتوانم در معیشت همسایه ام نقش کوچکی داشته باشم ولو اینکه شده دو کیلوگرم میوه گرفتم دو یا سه تا آن را به همسایه بدهم. قدیم رسم بود که وقتی همسایه ها غذایی می پختند یک کاسه ای را برای همسایه شان می فرستادند. این یعنی اینکه قرار است من که لذتی از این غذا ببرم دوست دارم که تو هم شریک من باشی.
اگر ما انفاق کنیم و دست همدیگر را بگیریم خدا هم برای ما گشایش ایجاد می کند. اگر ما دنبال گشایش هستیم مهم ترین دلیل گشایش این است که ما همان عرقی را که به سفره خودمان داریم به سفره همسایه مان هم داشته باشیم. اگر کسبه، تجار و کسانی که خدماتی ارائه می دهند. مثلا پزشک درصدی را از ویزیت خویش را برای رضای خدا نگیرد. مثلا به جای پنجاه هزار تومان چهل هزار تومان بگیرد به جایی بر نمی خورد و زندگی هم بهتر می شود. اگر کسی که خدمت فنی ارائه می دهد و قرار است فلان مقدار مزد بگیرد اگز قدری کمتر دریافت کند که به زندگی او فشار نیاید به جایی برنمی خورد. اگر قرار است روی فلان جنس سی درصد سود ببرم این را بیست درصد کنم به جایی بر نمی خورد. حسنش این است که مردم بیشتری سفره شان رنگین می شود. با همین معادله ساده می شود زندگی ها را آسان تر کرد. مردم عیال خدا هستند به عیال خدا خدمت کنیم. می فرماید:محبوب ترین مردم کسی است که یک خانه ای را شاد کند.
بیاییم در اداره زندگی به همدیگر کمک کنیم. اگر فقط کسبه ما، کسانی که متکفل تامین مواد غذایی مردم هستند عهد ببندند درصدی از سودشان ولو کم را فدای مردم کنند.کسانی که خدمات ارائه می دهند درصدی از دریافتی شان را فدای زندگی مردم کنند شک نکنید بار مردم سبک می شود اما این وقتی اتفاق می افتد که همه این تفکر و ذهنیت را داشته باشیم. چقدر زیاد هستند اطبایی که تا می بینند طرف دستش تنگ است نه تنها از او پولی دریافت نمی کنند بلکه دارو او را نیز می گیرند. چقدر زیاد هستند مغازه دارهایی که می بینند طرف ندارد جنس را مجانی در اختیارش می گذارند. اینها خیلی ارزشمند است.
اما عرض بنده این است که زمانی که این مسئله به یک فرهنگ تبدیل می شود که همه بیاییم قدری از دریافت مان را فدای سفره مردم کنیم در حد خودش این سفره ها گشایش پیدا می کند ممکن است که تاثیرش خیلی نباشد اما تاثیر معتنابهی خواهد بود.